ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ
Τι είναι ο τραυλισμός;
Ο τραυλισμός είναι μια διαταραχή επικοινωνίας συμπτώματα της οποίας είναι οι επαναλήψεις ήχων, συλλαβών, λέξεων και φράσεων, οι επιμηκύνσεις ήχων και οι απότομες διακοπές ήχων και συλλαβών.( TheStuttering Foundation).
Τι προκαλεί τον τραυλισμό;
Η ακριβής αιτιολογία του τραυλισμού είναι ακόμη άγνωστη αλλά οι επιστήμονες συμφωνούν ότι ο τραυλισμός είναι απόρροια πολλών παραγόντων. Αρχικά οι γενετικοί παράγοντες φαίνεται να κατέχουν σημαντικό ρόλο καθώς το 60% των παιδιών που τραυλίζουν έχουν ένα μέλος στην οικογένεια που τραυλίζει επίσης. Αλλά οι γενετικοί παράγοντες δεν αρκούν για να εμφανιστεί ο τραυλισμός.Περιβαλλοντικοί παράγοντες σε συνδυασμό με την γενετική προδιάθεση πυροδοτούν την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Αρνητικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι οι υψηλές προσδοκίες των γονέων από το παιδί, οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής και η γρήγορη ομιλία του παιδιού (The Stuttering Foundation, 2011). Επίσης παράγοντας πυροδότησης των συμπτωμάτων είναι και η φυσιολογική εξέλιξη στο λόγο που παρουσιάζουν τα παιδιά σε ηλικία 2-5 ετών. Ένα παιδί με προδιάθεση στον τραυλισμό μπορεί να εμφανίσει δυσρυθμίες καθώς αρχίζει να σχηματίζει μεγαλύτερες προτάσεις (ASHA).
Πόσο συχνό φαινόμενο είναι ο τραυλισμός και πότε ξεκινούν τα πρώτα συμπτώματα;
Περίπου το 1% του πληθυσμού της γης έχει τραυλισμό. Τα πρώτα συμπτώματα στον τραυλισμό εμφανίζονται συνήθως σε ηλικία 2,5 – 5 ετών. Περίπου ένα ποσοστό 7 – 8,5 % των παιδιών τα εμφανίζουν όταν είναι 3 ετών. Πιο σπάνια πρωτοεμφανίζονται σε παιδιά που φοιτούν στο δημοτικό. Ο τραυλισμός παρατηρείται πιο συχνά στα αγόρια απ’ ότι στα κορίτσια σε αναλογία 4 αγόρια / 1 κορίτσι. Τα παιδιά που βρίσκονται σε προσχολική ηλικία σπάνια έχουν επίγνωση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν στη ροή της ομιλίας. Αντίθετα τα παιδιά σχολικής ηλικίας έχουν απόλυτη επίγνωση των δυσκολιών τους και της αντίδρασης των άλλων όταν εκείνα δεν μιλούν με ευχέρεια (ASHA).
Ποια είναι η πρόγνωση ανάρρωσης από τον τραυλισμό;
Περίπου 5% των παιδιών θα περάσουν μια περίοδο 6 μηνών που θα τραυλίζουν. Από αυτά τα παιδιά ένα μεγάλο ποσοστό θα ξεπεράσουν τον τραυλισμό χωρίς θεραπεία (ASHA). Θετικοί παράγοντες ανάρρωσης είναι:
- το φύλο (αν είναι κορίτσι)
- η απουσία κληρονομικότητας
- η έναρξη των επεισοδίων πριν την ηλικία των 3,5 ετών
- η εμφάνιση ήπιων συμπτωμάτων του τραυλισμού.
Ποια είναι η εικόνα του παιδιού με τραυλισμό;
Η εικόνα του παιδιού που τραυλίζει μπορεί να ποικίλει. Κάποια παιδιά παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες στην ευχέρεια λόγου από την έναρξη του τραυλισμού ενώ σε άλλα παιδιά παρουσιάζεται σταδιακή ανάπτυξη των συμπτωμάτων. Επίσης, η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να διαφέρει από μέρα σε μέρα ή από βδομάδα σε βδομάδα. Σε μερικά παιδιά οι δυσρυθμίες μπορεί να εξαφανιστούν για κάποιες εβδομάδες και να ξεκινήσουν ξανά χωρίς να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος. Στους εφήβους και τους ενήλικες τα συμπτώματα είναι πιο σταθερά και οι ίδιοι μπορούν να καταλάβουν κατά τη διάρκεια ποιων δραστηριοτήτων εντείνονται οι δυσρυθμίες (ASHA).
Πιστεύετε ότι το παιδί σας τραυλίζει; Αν ναι τι πρέπει να κάνετε;
Εάν πιστεύετε ότι το παιδί σας τραυλίζει πρέπει να αναζητήσετε τρόπους για να το βοηθήσετε. Κάποιες συμβουλές που πρέπει να ακολουθήσετε άμεσα είναι οι εξής:
- Μην αντιδράτε αρνητικά όταν ακούτε το παιδί σας να τραυλίζει.
- Δώστε του χρόνο να ολοκληρώσει τη λέξη ή φράση που θέλει να πει. Ελαττώστε τον δικό σας ρυθμό ομιλίας και δείξτε του ότι το ακούτε και ενδιαφέρεστε γι’ αυτά που λέει.
- Μειώστε τις ερωτήσεις που κάνετε. Αντί για ερωτήσεις μπορείτε να κάνετε ένα σχόλιο πάνω σ’ αυτά που λέει.
- Παρατηρήστε τον τρόπο που αλληλεπιδράτε με το παιδί σας. Περάστε στο παιδί σας το μήνυμα ότι το ακούτε και ότι έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του για να μιλήσει.
- Βοηθήστε όλα τα μέλη της οικογένειας να μάθουν να περιμένουν τη σειρά τους για να μιλήσουν και να μάθουν να ακούνε. Τα παιδιά, ειδικά αυτά που εμφανίζουν διαταραχές στη ροή της ομιλίας, το βρίσκουν πιο εύκολο να μιλάνε όταν δεν υπάρχουν πολλές διακοπές στις συζητήσεις.
- Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι να μεταδώσετε στο παιδί σας ότι το αποδέχεστε όπως ακριβώς είναι. Η πιο μεγάλη ενθάρρυνση για τα παιδιά είναι η υποστήριξή μας (The Stuttering Foundation, The British Stammering Association)
Αν το παιδί σας παρουσιάζει δυσρυθμίες για διάστημα 3 – 6 μήνες ή είναι ιδιαίτερα σοβαρές είναι σημαντικό να ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου λογοθεραπευτή.
Τι είδους καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των δυσρυθμιών;
- Διάλογος με ενήλικες που μιλάνε πολύ γρήγορα.
- Να μιλάει το παιδί και να πιστεύει ότι κάποιος θα το διακόψει.
- Να μιλάει σε κάποιον που δεν του δίνει σημασία.
- Να μιλάει και να φοβάται για τις συνέπειες αυτών που λέει.
- Να μιλάει όταν δεν θέλει ή όταν δεν έχει τίποτα να πει.
- Να μιλάει όταν είναι πολύ κουρασμένο ή αναστατωμένο.
- Να μιλάει βιαστικά επειδή έχει πολλά να πει ή να έχει μια περίπλοκη ιδέα να αναλύσει (The British StαmmeringAssociation).
Πρώιμη παρέμβαση στον τραυλισμό.
Για πολλές δεκαετίες οι ειδικοί συμβούλευαν τους γονείς ότι δεν έπρεπε να δίνουν σημασία αν το παιδί τους τραύλιζε κατά την προσχολική ηλικία. Ωστόσο αυτό πλέον έχει αποδειχτεί λάθος και πιθανόν επιβλαβές για το παιδί. Εάν δεν γίνει πρώιμη παρέμβαση τότε υπάρχουν πιθανότητες ο τραυλισμός να γίνει χρόνιος.
Τι σημασία έχει όμως για ένα παιδί και τη μετέπειτα ζωή του αν ο τραυλισμός γίνει χρόνιος; Η λογική της πρώιμης παρέμβασης είναι να προστατέψουμε το παιδί και να αποτρέψουμε να ζήσει την αγωνία, το άγχος, την κοινωνική δυσπροσαρμογή και την απογοήτευση κατά την πορεία της καριέρας του που μπορεί να προκαλέσει ο χρόνιος τραυλισμός. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό όταν ένα παιδί αρχίζει να τραυλίζει να παραπέμπεται άμεσα σε κάποιον ειδικό. Η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στην παρέμβαση σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και σε εφήβους ή ενήλικες είναι ότι ο τραυλισμός στην πρώτη περίπτωση είναι μια κατάσταση πιο εύκολα αναστρέψιμη απ’ ότι ο χρόνιος τραυλισμός (Mark Onslow, 2000).
5 μύθοι για τον τραυλισμό
Μύθος: τα παιδιά που τραυλίζουν δεν είναι έξυπνα.
Αλήθεια: δεν υπάρχει καμία σύνδεση μεταξύ του τραυλισμού και της νοημοσύνης.
Μύθος: η νευρικότητα προκαλεί τραυλισμό.
Αλήθεια: η νευρικότητα δεν προκαλεί τραυλισμό. Ούτε μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι άνθρωποι που τραυλίζουν πρόκειται να γίνουν νευρικοί.
Μύθος: ένα παιδί μπορεί να «κολλήσει» τον τραυλισμό μέσω της μίμησης ή ακούγοντας ένα άτομο να τραυλίζει.
Αλήθεια: δεν μπορείς να «κολλήσεις» τραυλισμό. Δεν είναι γνωστά ακόμη τα ακριβή αίτια του τραυλισμού αλλά πρόσφατες έρευνες υποδεικνύουν ότι η κληρονομικότητα, η νευρομυϊκή ανάπτυξη, το επικοινωνιακό και οικογενειακό περιβάλλον του παιδιού παίζουν σημαντικό ρόλο στην έναρξη του τραυλισμού.
Μύθος: βοηθάει να λες στο παιδί που τραυλίζει «πάρε μια βαθιά ανάσα πριν μιλήσεις» ή «σκέψου πρώτα τι θέλεις να πεις».
Αλήθεια: αυτή η συμβουλή απλώς έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να συνειδητοποιεί τι του συμβαίνει κάνοντας έτσι πιο έντονο τον τραυλισμό. Είναι πιο βοηθητικό για το παιδί να το ακούτε υπομονετικά και να προωθείτε ως πρότυπο τον αργό ρυθμό ομιλίας.
Μύθος: το άγχος προκαλεί τραυλισμό.
Αλήθεια: όπως αναφέρθηκε και παραπάνω ένα πλέγμα παραγόντων πυροδοτούν την έναρξη του τραυλισμού. Το άγχος δεν είναι η αιτία αλλά μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα(The Stuttering Foundation).
Βιβλιογραφία
Οnslow, Mark. 2000. Stuttering – Treatment for preschoolers. Current Therapeutics.
American Speech – Language – Hearing Association, (2011). Stuttering: Causes and
Number. Ανασύρθηκε στις 20 Ιουνίου 2011 από:
http://www.asha.org/public/speech/disorders/StutteringCauses.htm
The Stuttering Foundation, 2011. Stuttering Facts and Information.Ανασύρθηκε στις
18 Ιουνίου 2011 από: http://www.stutteringhelp.org/Default.aspx?tabid=17
Τhe British Stammering Association, 2000. Information For Parents:Parents of School-Age Children. Ανασύρθηκε στις 18 Ιουνίου 2011 από:
http://www.stammering.org/parents_info.html
Χρήσιμα links:
http://www.stammering.org/parents_info.html
Κελεπούρη Κυριακή
Λογοθεραπεύτρια
